Zastąpienie czasu siedzenia aktywnością fizyczną zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci

Według niedawno przeprowadzonych badań, których wyniki ukazały się w American Journal of Preventive Medicine (1), okazuje się, że zastąpienie 30 minut siedzenia aktywnością fizyczną może zmniejszyć prawie o 50% przedwczesną śmiertelność u osób, które ruszają się bardzo mało. Badanie przeprowadzone przez Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne (American Cancer Society, ACS)(2), sugeruje, że zastąpienie tak niewielkiej ilości czasu siedzenia nawet lekką aktywnością fizyczną może potencjalnie zmniejszyć ryzyko przedwczesnej śmierci wśród mniej aktywnych osób dorosłych.

Ilość czasu spędzanego w pozycji siedzącej wyraźnie wiąże się z ryzykiem śmierci i wielu chorób. Regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej lub wysokiej intensywności (MVPA) koreluje z niższym ryzykiem zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe i niektóre nowotwory oraz niższym ryzykiem przedwczesnej śmierci. Co ciekawe, ryzyko przedwczesnej śmierci i chorób nowotworowych nie jest tak wysokie u osób, które nie uprawiają aktywności fizycznej, ale mają jednocześnie niesiedzący tryb pracy. Istotna jest zatem suma przesiedzianych w ciągu dnia godzin. Jeśli Ty także należysz do grona osób, które w pracy głównie siedzą, to warto zwrócić uwagę na to, jak spędzasz czas po pracy. Zachowania siedzące takie jak czytanie, oglądanie TV, granie w gry czy też tworzenie (handmade, malowanie itp.) w czasie wolnym wypiera jednocześnie uprawianie aktywności fizycznej w tym samym czasie. A im więcej siedzenia, tym większe ryzyko negatywnych dla zdrowia konsekwencji.

W większości wcześniejszych badań analizowano potencjalny wpływ siedzącego trybu życia bez uwzględniania aktywności fizycznej. Badacze pod kierownictwem dr Eriki Rees-Punii przeanalizowali zgłaszany przez badanych czas siedzenia, lekką aktywność fizyczną oraz umiarkowaną/energiczną aktywność fizyczną wśród 92 541 uczestników badania ACS dotyczącego zapobiegania rakowi.

W analizie dokonano przeglądu wyników dotyczących czasu siedzącego i poziomów aktywności na przestrzeni 14 lat. Stwierdzono, że wśród tych, którzy byli najmniej aktywni na początku (ok. 17 minut aktywności fizycznej dziennie), zastąpienie codziennie 30 minut siedzenia lekką aktywnością fizyczną wiązało się z 14% zmniejszonym ryzykiem przedwczesnego zgonu. Natomiast zastąpienie 30 minut siedzenia umiarkowaną lub intensywną aktywnością fizyczną wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka przedwczesnego zgonu o 45%.

 

Badacze stwierdzili podobne, ale mniejsze powiązania wśród umiarkowanie aktywnych uczestników: zastąpienie pół godziny siedzącego trybu życia lekką aktywnością fizyczną wiązało się z 6% zmniejszeniem śmiertelności wśród osób umiarkowanie aktywnych. Natomiast zastąpienie 30 minut siedzenia umiarkowaną lub intensywną aktywnością fizyczną wiązało się ze zmniejszeniem śmiertelności o 17% w tej grupie. Jednak w przypadku osób najbardziej aktywnych (>38 minut/dzień MVPA) zastąpienie czasu siedzenia lekką aktywnością fizyczną lub MVPA nie wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka przedwczesnego zgonu.

Ponadto uczestnicy zgłaszający bardziej umiarkowaną/intensywną aktywność fizyczną byli szczuplejsi, mieli wyższy poziom wykształcenia i rzadziej byli palaczami. Dla wszystkich uczestników czas siedzenia w dużej mierze obejmował oglądanie telewizji (39%) i czytanie (20%).

Badanie miało pewne ograniczenia. Opierało się na zgłaszanej przez badanych aktywności fizycznej i czasie siedzenia, ale brakowało w nim informacji na temat pewnych czynności życia codziennego (np. sprzątanie, dbanie o siebie, gotowanie), które są szczególnie powszechne wśród osób dojrzałych.

Nie mniej jednak autorzy badania podsumowują: „zastąpienie skromnej ilości czasu siedzenia nawet lekką aktywnością fizyczną może potencjalnie zmniejszyć ryzyko przedwczesnej śmierci wśród mniej aktywnych dorosłych”. 

Źródło:

  1. Erika Rees-Punia, Ellen M. Evans, Michael D. Schmidt, Jennifer L. Gay, Charles E. Matthews, Susan M. Gapstur, Alpa V. Patel. Redukcja ryzyka śmiertelności w celu zastąpienia siedzącego trybu życia aktywnością fizyczną . American Journal of Preventive Medicine , 2019;
  2. American Cancer Society

Autor: Care Solutions