Czy aplikacje zdrowotne są dobre dla zdrowych ludzi?

Jak twierdzą eksperci, aplikacje zdrowotne mogą mieć duży wpływ na zdrowie całej populacji. Nie ma jednak wystarczających dowodów, że jest to wyłącznie korzystny wpływ. Niektóre badania sugerują, że aplikacje zdrowotne mogą być szkodliwe. Jakie zatem są wady i zalety aplikacji zdrowotnych?

Aplikacje zdrowotne to programy działające na smartfonach, które oferują użytkownikowi pewne korzyści zdrowotne. Istnieją od ponad 12 lat, są ogólnodostępne i proste w użyciu. Aplikacje zdrowotne mają na celu zachęcanie ludzi do przyjmowania zdrowych zachowań, takich jak systematyczna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta czy ilość snu. Aplikacje zdrowotne pomagają też pacjentom w radzeniu sobie z takimi schorzeniami jak cukrzyca czy nadciśnienie.

Wiele aplikacji skierowanych jest do osób z konkretnymi diagnozami. Na przykład astmatycy mogą korzystać z aplikacji, która uczy prawidłowego korzystania z inhalatora na astmę, a osoby z nadciśnieniem mają do dyspozycji aplikacje, które zbierają wyniki pomiaru ciśnienia krwi synchronizując się bezprzewodowo z ciśnieniomierzem. 

Istnieje też wiele aplikacji zdrowotnych skierowanych do osób bez diagnozy. Są na przykład aplikacje, które pozwalają użytkownikom śledzić spożycie kalorii czy jakość ich snu albo proponują plany ćwiczeń wzmacniających lub rozciągających.

Aplikacje zdrowotne mogą mieć zatem duży wpływ na zdrowie ogółu społeczeństwa, jak przekonuje jeden z ekspertów z The BMJ(1). Wykazano, że niektóre aplikacje poprawiają wyniki zdrowotne i “mają duży potencjał w zakresie zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności” – przekonuje Iltifat Husain, redaktor iMedicalApps (2) i adiunkt medycyny ratunkowej w Wake Forest School of Medicine w Północnej Karolinie w USA (3).

Zwraca on uwagę na dwa badania, które wykazały, że w przypadku aplikacji odchudzających na tradycyjnych osobistych asystentach cyfrowych użytkownicy bardziej stosują się do wytycznych i odnotowują większą utratę wagi w porównaniu z tradycyjnymi programami.

Jednakże pomimo braku jednoznacznych dowodów, że aplikacje zdrowotne szkodzą, badania wykazują pewne sprzeczne wyniki, dodaje Iltifat Husain. Istnieją zatem pewne wady korzystania z aplikacji zdrowotnych. Na przykład badania wykazały, że niektóre aplikacje fitness wprawdzie dokładnie mierzą kroki i aktywność fizyczną użytkowników, ale nie są w stanie ocenić poprawności ani ustalić odpowiedniego tempa wykonywania ćwiczeń.

Wiele aplikacji nie zostało przetestowanych i mogą być nieskuteczne, zauważa naukowiec. Iltifat Husain wyjaśnia, że Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków reguluje jedynie aplikacje, które zamieniają smartfony w urządzenia medyczne, dzięki czemu przemysł może sprzedawać nieprzetestowane aplikacje lub składać niepotwierdzone oświadczenia zdrowotne.

W drugim artykule Des Spence (1), lekarz ogólny, twierdzi, że większość aplikacji zdrowotnych jest „w większości nieszkodliwa i prawdopodobnie bezużyteczna”, ale ostrzega przed rosnącą popularnością aplikacji używanych wraz z urządzeniami do noszenia, które monitorują tętno, ciśnienie krwi i tak dalej. Są one nieprzetestowane i nienaukowe, i grają na obawach „pokolenia, które ma obsesję na punkcie zdrowia”, wyjaśnia, dodając, że mogą one „rozpalać skrajny niepokój” i wyrządzać „szkody medyczne” poprzez nadmierną diagnozowanie schorzeń.

Sylvia Warman, pracownica biurowa z Londynu, opisuje swoje doświadczenia związane z korzystaniem z aplikacji fitness „FitBit One”, która mierzy liczbę zrobionych kroków i monitoruje wzorce snu. Ponadto aplikacja może łączyć się z innymi użytkownikami w celu porównania tras spacerowych.

Warman uważa aplikację za łatwiejszą w użyciu niż tradycyjne krokomierze. Chwali sobie, że aplikacja może wyświetlać średnie, dokonywać porównań i mierzyć spalone kalorie. Dzięki temu Sylvia stała się bardziej aktywna na co dzień.

Sylvia Warman wśród zalet aplikacji wymienia także fakt, że aplikacja monitoruje wzorce snu oraz rejestruje spożycie jedzenia i alkoholu. W związku z tym Warman w ramach eksperymentu powstrzymała się przez sześć tygodni od spożywania alkoholu i stwierdziła, że to pomogło jej lepiej spać. Poprawiła też swoją dietę. 

Wnioski zatem nasuwają się same. Chociaż niektóre aplikacje zdrowotne mogą niepotrzebnie wzbudzać niepokój wśród osób, którym zależy na zdrowiu, a ich skuteczność i bezpieczeństwo działania nie jest jeszcze dostatecznie udowodniona za pomocą rzetelnych badań, to istnieje wiele aplikacji, które przyczyniają się do wykształcenia zdrowszych nawyków i poprawy jakości życia oraz zdrowia ich użytkowników.

Źródła:

  1. I. Husaina, D. Spence’a. Czy zdrowi ludzie mogą korzystać z aplikacji zdrowotnych? BMJ , 2015; 350 (14 kwietnia): h1887
  2. iMedicalApps.com
  3. Wake Forest School of Medicine
  4. S. Warman. Jak korzystam z aplikacji zdrowotnych . BMJ , 2015; 350 (14 kwietnia 3): h1896 

Autor: Care Solutions