Wypalenie zawodowe: jakie zmiany w miejscu pracy mogą rozwiązać problem?

Wypalenie zawodowe to coraz częstsze zjawisko. Zostało już nawet uwzględnione w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób. Na szczęście promocja zdrowia polegająca na wprowadzeniu aktywności fizycznej w miejscu pracy oraz systemu wsparcia może potencjalnie zapobiegać wypaleniu. Sprawdź, co możesz zrobić, aby zapobiec wypaleniu.

W maju 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia zaklasyfikowała wypalenie zawodowe jako zjawisko zawodowe w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (1). Wyrażenie „wypalenie” opisuje stan, w którym dana osoba nie jest już w stanie być produktywna, aby spełnić oczekiwania związane z pracą (2). Wypalenie zawodowe to syndrom stresu związanego z pracą, charakteryzujący się trzema wymiarami – wyczerpaniem, cynizmem i brakiem efektywności zawodowej – który powoduje znaczne straty zarówno dla pracodawców, jak i pracowników (3). Globalne obciążenie wypaleniem zawodowym powoduje absencję pracowników, zmniejszoną produktywność, większą rotację personelu i wzrost kosztów przekraczający 300 miliardów USD rocznie (4).

Wielu pracowników spędza znaczną część dnia w pracy. Szacunki wskazują, że pracownik pełnoetatowy pracuje od 38,9 do 40,5 godzin tygodniowo (5). Gwałtowne zmiany na współczesnym rynku pracy spowodowały duży wzrost liczby pracowników spędzających większość czasu w pozycji siedzącej. Zużywają oni zasadniczo mało energii w godzinach czuwania podczas pracy przy biurku. Ponadto czas spędzony w pojazdach silnikowych w drodze do i z pracy oraz czas wolny spędzany przed komputerami i telewizorami zminimalizowały ruch w ciągu dnia u większości ludzi. Szacunki wskazują, że dorośli w wieku produkcyjnym spędzają średnio 9,5 godziny dziennie w pozycji siedzącej (6). W badaniach wysunięto hipotezę, że regularna aktywność fizyczna może stanowić skuteczny sposób zapobiegania wypaleniu, szczególnie w przypadku pracowników prowadzących siedzący tryb życia (7).

Pracodawcy badają sposoby promowania zdrowych zachowań w miejscu pracy, aby rekrutować i zatrzymywać pracowników, wspierać zdrowie, a tym samym zwiększać produktywność w swojej firmie (8). Przykłady obejmują opłacane z zewnętrznego funduszu członkostwo na siłowni, bezpłatne zajęcia jogi czy mindfulness, cotygodniowe masaże, biurka do pracy na bieżni lub na stojąco, trening świadomości zdrowia psychicznego, zapewnienie pryszniców i szatni w celu zachęcenia do aktywności fizycznej, takiej jak jazda na rowerze do pracy (9). 

Dla uczestniczących pracowników takie programy wiązały się ze zmniejszonym ryzykiem chorób przewlekłych i niższymi kosztami opieki zdrowotnej (10). Programy odnowy biologicznej w miejscu pracy zapewniają ponadto satysfakcję pracowników, tworzenie więzi w zespole, poczucie większego wsparcia społecznego i inne korzyści (11).

Badania sugerują, że wpływ środowiska pracy może przenosić się na aktywność w czasie wolnym i wpływać na cały styl życia (12). Miejsca pracy to ośrodki, w których można wpłynąć na duże grupy osób w celu promowania zdrowych zachowań. Zapobieganie i ograniczanie wypalenia za pomocą dostosowanych programów aktywności fizycznej to nieinwazyjne, opłacalne rozwiązanie, które można łatwo wdrożyć na bardzo dużą skalę. Polityka miejsca pracy może być skuteczna w promowaniu aktywności fizycznej nie tylko podczas pracy, ale także poza nią (13).

Promocja zdrowia poprzez politykę aktywności fizycznej w miejscu pracy, zachęty i wsparcie może potencjalnie zapobiegać wypaleniu (14). Chociaż niewiele jest dowodów potwierdzających, które aspekty aktywności fizycznej są skuteczne w zmniejszaniu wypalenia, badania sugerują, że programy o charakterze wieloczynnikowym są najskuteczniejsze (15). Lekarze medycyny pracy powinni opracowywać programy dostosowane do potrzeb pracowników, które celowo wspierają również przejście od inicjacji do utrzymania zmian w zachowaniu.

Odwrócenie trendu i ograniczenie czynników napędzających cykl wypalenia jest wspólną odpowiedzialnością lekarzy zajmujących się bezpieczeństwem pracy i zdrowiem publicznym, klinicystów, pracowników i decydentów. Biorąc pod uwagę rosnące koszty opieki zdrowotnej i obciążenie lokalnych systemów opieki zdrowotnej, ma to poważne konsekwencje zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, wymagając skoncentrowanych działań na rzecz promowania zdrowych miejsc pracy, które z kolei będą wspierać zdrową siłę roboczą.

Pracownicy są najważniejszym zasobem każdej organizacji. Budowanie bazy informacyjnej, która będzie kierować polityką i promować interwencje mające na celu zmniejszenie częstości wypalenia zawodowego, ma kluczowe znaczenie dla produktywności w miejscu pracy. Lekarze medycyny pracy mają do odegrania kluczową rolę w skuteczności i upowszechnianiu programów aktywności fizycznej w miejscu pracy. Powinny odnosić się do czynników teoretycznych (np. samookreślona motywacja, pewność siebie) i kontekstowych (np. środowisko fizyczne i społeczne)  docelowej grupy pracowników, aby poprawić wdrażanie polityk i praktyk promujących zdrowie w miejscach pracy (16). Solidny model pomiaru, monitorowania i raportowania korzyści z inwestycji pracodawców w zdrowie i dobre samopoczucie może poprawić zrozumienie przez pracodawców uzasadnienia biznesowego inwestycji.

Źródła:

1. World Health Organization . (2019). Burn-out an “occupational phenomenon”: International Classification of Diseases [Press release]. Retrieved from 
2. Ochentel, O., Humphrey, C., Pfeifer, K. (2018). Efficacy of exercise therapy in persons with Burnout. A systematic review and meta-analysis. Journal of Sports Science and Medicine, 17, 475-484. 
3. Maslach, C., Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: Recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry: Official Journal of the World Psychiatric Association (WPA), 15, 103-111.
4. Bretland, R. J., Thorsteinsson, E. B. (2015). Reducing workplace burnout: The relative benefits of cardiovascular and resistance exercise. PeerJ, 3, e891.
5. U.S. Bureau of Labor Statistics . (2018). 2018 annual data summary. Washington, DC. Retrieved from 
6. NIOSH Total Worker Health . (2017). Using Total Worker Health® Concepts to reduce the health risks from sedentary work. 
7. Naczenski, L. M., Vries, J. D., Hooff, M. L. M. V., Kompier, M. A. J. (2017). Systematic review of the association between physical activity and burnout. Journal of Occupational Health, 59, 477-494. 
8. Kaspin, L. C., Gorman, K. M., Miller, R. M. (2013). Systematic review of employer-sponsored wellness strategies and their economic and health-related outcomes. Population Health Management, 16, 14-21. 
9. Tsai, R., Alterman, T., Grosch, J. W., Luckhaupt, S. E. (2019). Availability of and participation in workplace health promotion programs by sociodemographic, occupation, and work organization characteristics in US workers. American Journal of Health Promotion, 33, 1028-1038. 
10.  Levy, D. E., Thorndike, A. N. (2018). Workplace wellness program and short-term changes in health care expenditures. Preventive Medicine Reports, 13, 175-178.
11.  Magnon, V., Vallet, G. T., Auxiette, C. (2018). Sedentary behavior at work and cognitive functioning: A systematic review. Frontiers in Public Health, 6, 239. 
12.  Watanabe, K., Kawakami, N., Otsuka, Y., Inoue, S. (2018). Associations among workplace environment, self-regulation, and domain-specific physical activities among white-collar workers: A multilevel longitudinal study. The International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 15(1), 47. 
13.  Crespo, N. C., Sallis, J. F., Conway, T. L., Saelens, B. E., Frank, L. D. (2011). Worksite physical activity policies and environments in relation to employee physical activity. American Journal of Health Promotion, 25, 264-271.
14.  Andersen, L. L., Proper, K. I., Punnett, L., Wynne, R., Persson, R., Wiezer, N. (2015). Workplace health promotion and wellbeing. The Scientific World Journal, 2015, 606875.
15.  Naczenski, L. M., Vries, J. D., Hooff, M. L. M. V., Kompier, M. A. J. (2017). Systematic review of the association between physical activity and burnout. Journal of Occupational Health, 59, 477-494.
16.  Andersen, L. L., Fishwick, D., Robinson, E., Wiezer, N. M., Mockałło, Z., Grosjean, V. (2017). Job satisfaction is more than a fruit basket, health checks and free exercise: Cross-sectional study among 10,000 wage earners. Scandinavian Journal of Public Health, 45, 476-484